Ο ιεραπόστολος του Κονγκό π. Κοσμάς Γρηγοριάτης
Ο ιεραπόστολος π. Κοσμάς Γρηγοριάτης
Στις 1 Απριλίου 1942 στα χρόνια της γερμανικής κατοχής, στο χωριό Θεοδόσια του Κιλκίς γεννιέται ο πρωτότοκος υιός του Δημήτρη και της Δέσποινας Ασλανίδη, ο Ιωάννης. Λόγω της πολιτικής αστάθειας των χρόνων εκείνων, η οικογένεια Ασλανίδη φεύγει από το χωριό και εγκαθίσταται μόνιμα το 1947 στον συνοικισμό Σταυρούπολη της Θεσσαλονίκης, ‘Ένα χρόνο μετά ο Ιωάννης άρχισε να πηγαίνει σχολείο. Το 1954 τελειώνει το Δημοτικό Σχολείο κα στρέφεται προς τις τέχνες για να βοηθήσει τη δοκιμασμένη απ’ τη φτώχεια πολύτεκνη οικογένειά του.
Το 1960 αποφοίτησε από το τμήμα εργοδηγών ηλεκτρολόγων του Ευκλείδη. Την περίοδο αυτή παρακολουθεί κατηχητικά μαθήματα στη Χριστιανική ‘Ένωση Εργαζομένων Νέων Θεσσαλονίκης. Έτσι διαμορφώνεται σιγά-σιγά ή προσωπικότητά του. Στα 18 του χρόνια ένιωσε το πρώτο σκίρτημα για την Εξωτερική Ιεραποστολή σε µία από τις διαλέξεις του λαϊκού τότε, σήμερα δε Αρχιεπισκόπου Αλβανίας Αναστάσιου Γιαννουλάτου. Από τα χρόνια εκείνα άρχισε να αλληλογραφεί µε τον πρωτοπόρο φλογερό Ιεραπόστολο π. Χρυσόστομο Παπασαραντόπουλο. Το 1962 κατατάσσεται στο Πολεμικό Ναυτικό και υπηρετεί τη θητεία του με τον βαθμό του Αρχικελευστού στις τορπιλακάτους. Τότε ακριβώς συνδέεται με την Ιεραποστολική Αδελφότητα “Ο Σταυρός” του μακαριστού Επίσκοπου Φλωρίνης π. Αυγουστίνου Καντιώτη. Μετά την στρατιωτική του θητεία με συγκατάθεση και των γονέων του μένει για εννιά ολόκληρα χρόνια στην Αδελφότητα «Ο Σταυρός» ως μέλος της. Όλα αυτά τα χρόνια εργάζεται ιεραποστολικά ως υπεύθυνος του τυπογραφείου της Αδελφότητας. Παράλληλα παρακολουθεί μαθήματα στο επτατάξιο Νυκτερινό Γυμνάσιο Πειραιώς και αποφοιτεί το 1970.
‘Όταν ο π. Αυγουστίνος γίνεται Μητροπολίτης Φλωρίνης ανεβαίνει μαζί του στην Φλώρινα. Νέοι αγώνες τον περιμένουν. Οργανώνει, από εθελοντές φοιτητές, συνεργεία, για την ανοικοδόμηση ευαγών ιδρυμάτων της Ιεράς Μητροπόλεως. Πρωτοστατεί στο κτίσιμο τού συνοικισμού των νεοφώτιστων Αθίγγανων, πού κατηχήθηκαν και βαπτίσθηκαν ομαδικά από τον π. Αυγουστίνο. Σαν εργοδηγός βοήθησε στην ανέγερση Ιερών Ναών, ενοριακών κέντρων, γηροκομείου, ορφανοτροφείου, τον Οίκο Μακεδονικής χειροτεχνίας, όλα στην επαρχία της Ι. Μητροπόλεως Φλωρίνης.
Ο π. Κοσμάς ευλογεί το έλαιον πριν τις βαπτίσεις
Με τα εθελοντικά συνεργεία, ανύψωσε τεράστιους Σταυρούς, όπως αυτός πού υψώνεται στην πόλη της Φλώρινας, στο ύψωμα 1020. Έργα του επίσης είναι το Πνευματικό Κέντρο στις Λεύκες της Πάρου και άλλα δύο ιδρύματα στην Αθήνα. Το 1974 παίρνει το πτυχίο τού Καλού Σαμαρείτου του Ελληνικού Ερυθρού Σταυρού και συγχρόνως εγγράφεται στη Ριζάρειο Ανωτέρα Ιερατική Σχολή Αθηνών με σκοπό να προετοιμαστεί για το Ιερατικό στάδιο. Ένα χρόνο μετά διακόπτει τις σπουδές του και σε ηλικία 33 ετών έφυγε για το Ζαΐρ, μαζί με τον ιεραπόστολο π. Αμφιλόχιο Τσούκο, υπεύθυνο τότε τού Ιεραποστολικού Κλιμακίου Κολουέζι. Κατά την δεκατετράμηνη παραμονή του στο Ζαΐρ έκτισε με υποτυπώδη μέσα και με ανειδίκευτους ιθαγενείς εργάτες δέκα Ιερούς Ναούς, στην επαρχία Σάμπα. Επιστρέφοντας στην Ελλάδα τελειώνει τις σπουδές του στη Ριζάρειο και παίρνει το πτυχίο της Σχολής το 1977.
Ο π. Κοσμάς ως λαϊκός επιβλέποντας την ανέγερση Ιερού Ναού
Ο καθηγούμενος της Ιεράς Κοινοβιακής Μονής Οσίου Γρηγορίου Αρχιμ. Γεώργιος Καψάνης, τρεις μέρες μετά τον θάνατο του π. Κοσμά θυμάται και γράφει: «…Τον Δεκέμβριο του 1977, ήλθε στην Μονή μας, κατόπιν συστάσεως διακριτικών και σεβαστών Αγιορειτών Γερόντων, προκειμένου να εγκαταβιώσει σ’ αυτήν, για ένα διάστημα, να γίνει μοναχός και εν συνεχεία, με την ευλογία, καθοδήγηση και συμπαράσταση της Μονής, να συνεχίσει το ιεραποστολικό του έργο. Μετά ετήσια περίπου δοκιμασία, κατά την οποία έδωσε δείγματα αυστηράς ασκήσεως και αγάπης προς τον μοναχικόν αγώνα, εκάρη μικρόσχημος μοναχός και έλαβε το όνομα Κοσμάς, για να έχει τον Άγιο Κοσμά τον Αιτωλό προστάτη και οδηγό στην ζωή του».
Η εις διάκονον χειροτονία του π. Κοσμά στην Ιερά Μονή Οσίου Γρηγορίου
Ομαδική βάπτιση σε ποτάμι
Κατά την τελευταία επίσκεψή του στο Άγιον Όρος, τον Ιούνιο 1988, ήταν πολύ καταβεβλημένος. Κάθε δύο η τρία χρόνια, ερχόταν στο Άγιον Όρος, για ανανέωση, εξομολόγηση, προσευχή και λήψη οδηγιών, για την περαιτέρω πορεία του έργου του. Το 1980 προεχειρίσθη σε Πνευματικό και αργότερα Αρχιμανδρίτη, από τον Μητροπολίτη Κεντρώας Αφρικής Τιμόθεο. Ο π. Κοσμάς δεν επεδίωκε τα αξιώματα. Τον ενδιέφερε κυρίως η σωτηρία των ανθρώπων και η στερέωση της Ορθοδοξίας στο Ζαΐρ. Δίδασκε στους Αφρικανούς την ευχή του Ιησού, πού θεωρούσε αποτελεσματικό όπλο, κατά της δαιμονοκρατίας των μάγων της Αφρικής. Θεωρούσε επίσης πρωταρχικό του καθήκον, να μυήσει τούς νεοφώτιστους Αφρικανούς στην Ορθόδοξη Λειτουργική ζωή, με την τέλεση συχνών Ιερών Ακολουθιών και Αγρυπνιών και τη διδασκαλία της βυζαντινής μουσικής κατά το αγιορείτικο τυπικό, όσο ήταν δυνατόν να μεταφυτευθούν στην Αφρική. Η εκ μέρους του, επίσης, καλή γνώση της γλώσσας σουαχίλι, των Αφρικανών, τον διευκόλυνε στο έργο του. Ας λεχθεί και τούτο, προς Δόξαν Θεού: Διαχειρίστηκε πολλά εκατομμύρια, αλλά πέθανε πτωχός και ακτήμων, ως αληθής μοναχός. Κατά την τελευταία του έλευση στο Άγιον Όρος, συνέγραψε μελέτη με τίτλο “Σκέψεις περί Ιεραποστολής μέσα από την πράξη”, στην οποία εκθέτει τα συμπεράσματα της μέχρι τούδε ιεραποστολικής του πείρας. Πρόκειται για εργασία πρωτότυπη, αυθεντική και πολύ χρήσιμη, για την περαιτέρω πορεία της Ορθοδόξου Ιεραποστολής. Σε σύναξη της Αδελφότητας της Ι. Μονής Οσίου Γρηγορίου, προφητικά είπε, ότι κανείς δεν μπορεί να προσφέρει γνήσιο ιεραποστολικό έργο στην Αφρική, αν δεν αποφασίσει, να αφήσει εκεί τα κόκαλά του.
Μεγάλη Πέμπτη στο Κολουέζι
Την Παρασκευή, 27 Ιανουαρίου 1989, μετά την δύση τού ηλίου, έδυσε γι’ αυτή την ζωή ο ζηλωτής του ευαγγελισμού των αφρικανών αδελφών, Ιερομόναχος Κοσμάς, για να ανατείλει στην ανέσπερη ημέρα της Βασιλείας του Θεού. Το ταξίδι του, από το Λουμπουμπάσι στο Κολουέζι, έληξε αιφνίδια και θανατηφόρα, λόγω αυτοκινητιστικού δυστυχήματος, και συγχρόνως έληξε το ταξίδι του στην πολυστένακτη γη μας και στην μαύρη Ήπειρο και άρχισε το ταξίδι του στην αιωνιότητα, την μένουσα πόλη, την ποθεινή πατρίδα. Έζησε ταπεινά, απλά, χωρίς διάθεση προβολής και έφυγε βίαια, όπως βιαστική και ασταμάτητη ήταν και η ζωή του. Ευρισκόμενος σε Ιεραποστολική περιοδεία έπεσε θύμα αυτοκινητιστικού δυστυχήματος. Επιστρέφοντας στο Κολουέζι, 55 χιλιόμετρα έξω από το Λουμπουμπάσι, ένα φορτηγό από την απέναντι κατεύθυνση μπήκε στο αντίθετο ρεύμα και χτύπησε πλαγιομετωπικά το Λαντ Ρόβερ που οδηγούσε ο π. Κοσμάς. Αποτέλεσμα ήταν να σκοτωθεί επί τόπου ο μακαριστός Ιεραπόστολος, ενώ οι συνεπιβάτες του -ο Έλληνας Πρόξενος Διονύσιος Κιβετός και ο ιθαγενής Μωυσής που συνόδευε στις περιοδείες τον π. Κοσμά- σώθηκαν εκ θαύματος.
Στιγμιότυπο μετά την τέλεση της εξοδίου ακολουθίας στον Ιερό Ναό Αγίου Γεωργίου Κολουέζι
Ήταν κι αυτό στην πρόνοια του Θεού. Όπως μας διηγήθηκε αργότερα ο πρόξενος κ. Διονύσιος Κυβετός, ο π. Κοσμάς έβαλε στο μαγνητόφωνο το ορατόριο του Βερνάρδου «Κοσμάς ο Αιτωλός» και ακούγοντάς το έψαλλε χαμηλόφωνα. Κατά την σύγκρουση ο π. Κοσμάς έβγαλε ένα ελαφρύ επιφώνημα «ωχ!», ενώ ο Πρόξενος λιποθύμησε και ο ιθαγενής Μωυσής πετάχτηκε έξω από το αυτοκίνητο. Το αυτοκίνητο μετά από δύο τούμπες έπεσε σε παρακείμενο χαντάκι. Κάποιοι ιθαγενείς που αντιλήφθηκαν το τροχαίο έτρεξαν και εναπέθεσαν το σώμα του π. Κοσμά στην άκρη του δρόμου. Η ώρα ήταν 8:10 το βράδυ. Το ευλογημένο σώμα του, που δεν βρήκε ανάπαυση και ξεκούραση σ’ αυτή την ζωή, αναπαύεται πάνω στο γρασίδι. Το αίμα απ’ τις πληγές του συμπαρασύρεται απ’ την βροχή που πέφτει την ώρα εκείνη και ποτίζει την αφρικανική γη.
Τέλεση τρισαγίου στον τάφο του π. Κοσμά, παρουσία όλων των μαθητών των σχολείων της Ιεραποστολής
Ο π. Κοσμάς αποδείχθηκε θησαυρός ανεκτίμητος στα σπλάχνα της Αφρικής. Αγνός, ευαίσθητος αλλά και δυναμικός έγραφε προφητικά για τον εαυτό του• «Το δόσιμο να είναι αληθινό, ολοκληρωτικό, δίχως κρατούμενα, με διάθεση αυτοθυσίας και αυταπαρνήσεως και με σκοπό ν’ αφήσουμε τα κόκαλά μας μεταξύ των ιθαγενών επί του Ιεραποστολικού πεδίου». Το γεγονός πληροφορήθηκε πρώτος ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Κεντρώας Αφρικής κ. Τιμόθεος που βρισκόταν στην πρωτεύουσα του κράτους, την Κινσάσα. Λόγω ελλείψεως μεταφορικών μέσων έφθασε στο Λουμπουμπάσι για να κηδέψει τον π. Κοσμά μετά από τρεις μέρες.
Ο Μακαριώτατος Πατριάρχης Αλεξαδρείας και πάσης Αφρικής κ.κ. Θεόδωρος στον τάφο του π. Κοσμά
Μία από τις πρώτες ομαδικές βαπτίσεις του π. Κοσμά στην ύπαιθρο
Τρισάγιο στον τόπο του ατυχήματος του π. Κοσμά από τον Μακαριώτατο Πατριάρχη Αλεξανδρείας κ.κ. Θεόδωρο
Τρεις μέρες η σωρός του π. Κοσμά παρέμεινε σε ειδικό θάλαμο του Νοσοκομείου, που χρησιμοποιείται για τις περιπτώσεις αυτές. Κατά θαυμαστό τρόπο όλοι πρόσεχαν ότι το σώμα του δεν πάγωνε και διαρκώς έτρεχε αίμα από τα τραύματά του μέχρι και την ώρα της ταφής. Όπως γνωρίζουμε όλοι, τα σώματα των Αγιορειτών Πατέρων δεν παγώνουν, κατά παραχώρηση της Παναγίας μας, όσες ώρες κι αν περάσουν. Δευτέρα 30 Ιανουαρίου 1989, εορτή των Τριών Ιεραρχών, η σωρός του π. Κοσμά μεταφέρθηκε από το Νοσοκομείο στον Ι. Ναό του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου, στο Λουμπουμπάσι, για να ψαλεί η Νεκρώσιμος Ακολουθία αμέσως μετά την Θεία Λειτουργία. Παρόντες ήταν όλοι οι ομογενείς Έλληνες με τις οικογένειές τους, τα παιδιά του Γυμνασίου, ο πρόξενος κ. Κυβετός, εκπρόσωποι της Κυβερνήσεως του Ζαΐρ, οι τοπικές αρχές της πόλεως και πλήθος Ορθοδόξων ιθαγενών. Μετά τις δώδεκα η ώρα η σωρός του π. Κοσμά μεταφέρθηκε στο αεροδρόμιο, ώστε αεροπορικώς να φθάσει στο Κολουέζι, για να ενταφιασθεί στον προαύλιο χώρο της Ιεραποστολής. Η πόλη του Κολουέζι παρέμεινε τρεις μέρες βυθισμένη στο πένθος.
Περισσότεροι από δύο χιλιάδες Ορθόδοξοι ιθαγενείς των γύρω περιοχών αψηφώντας τα ξενύχτια, την πείνα και την ταλαιπωρία, συνωστίζονταν γύρω από την Εκκλησία του Αγίου Γεωργίου, δείγμα κι αυτό της αγάπης τους στον πνευματικό τους πατέρα που τούς ανέστησε εν Χριστώ. Όλοι ήθελαν να προσκυνήσουν το λείψανο του π. Κοσμά, το οποίο τέθηκε για τον σκοπό αυτό σε λαϊκό προσκύνημα. Μετά από Τρισάγιο στον Ιερό Ναό του Αγίου Γεωργίου, παρουσία των αρχών της πόλεως, των Ελλήνων ομογενών και χιλιάδων αφρικανών Ορθοδόξων και μη, η σωρός του π. Κοσμά μεταφέρθηκε για να ενταφιασθεί ακριβώς πίσω από το Ιερό του Ναού. Για τους αφρικανούς Ορθοδόξους αδελφούς μας ο θάνατος του π. Κοσμά ήταν κάτι το απρόσμενο. Πόνεσαν και τον έκλαψαν πολύ. Έχασαν τον πνευματικό τους πατέρα, τον ποιμένα που τούς οδήγησε στον Χριστό, που τούς βάπτισε, που χάριτι Θεού τούς αγίασε και ξερίζωσε απ’ τις καρδιές τους τις προγονικές σατανικές δοξασίες. Ο τάφος του π. Κοσμά αποτελεί σήμερα σύμβολο αγάπης, θυσίας και προσφοράς.
Αναμνηστική φωτογράφιση πριν από τις βαπτίσεις σε παραπόταμο του Λουαλάμπα
Η μνήμη του ας είναι αιώνια!
Για την Ιεραποστολή το δόσιμο να είναι αληθινό, ολοκληρωτικό,
δίχως κρατούμενα, με διάθεση αυτοθυσίας και αυταπαρνήσεως
και με σκοπό να αφήσουμε τα κόκκαλά μας μεταξύ των ιθαγενών.
† π. Κοσμάς Γρηγοριάτης
Μπορείτε να παρακολουθήσετε σχετικό βίντεο στο κανάλι μας στο youtube:
Από τις εκδόσεις του Ιεραποστολικού Συνδέσμου κυκλοφορεί το βιβλίο
“Το Ιεραποστολικό μου Ημερολόγιο” για τη ζωή και την ιεραποστολική του δράση